ÖZGÜN DURUŞ

     Toplumsal yapıda insanın(bireyin) yerini başkaları değil kendi şahsi iradesi belirler.Birey bu iradesini 2 farklı şekilde kullanır.İlki, kendi çıkarının lehine(nefis),diğeri de değerler(bireyin hayat felsefesi) yörüngeli bir anlayış çerçevesinde.İnsan bu iki tezin çatışmasını ömrü vefa ettiğince  yaşar.

     Evet, insanın belli başlı değerleri vardır.Bu değerler çerçevesinde bir hayat yaşar.Değerleri olan insan düşünen insandır.Neyi,niçin yaptığını bilen insandır.Niçin yaşadığını,neye hizmet ettiğini bilen insandır.Değerleri olan insanın bir mefkuresi vardır.Her şey için bir sebebi vardır.Değerleri  olan insan ortaya bir düşünce koyabilir,fakat bir değeri olmayan,kıymet verdiği bir şeyi,bir mefkuresi olmayan,bir duruş ortaya koyamayan insan çıkarı(nefis) peşinde koşan insandır.Nefis odaklı yaşayan insanın, bu marazi durumuna daha fazla  değinmeye gerek yok,çünkü ortalık maalesef misallerle dolu.Evet,biz insanın(bireyin) hayatını sürerken başvurduğu iki temel referansı ortaya kısaca koyduk.Çıkar(nefis) ve değerler(hayat felsefesi).Bizim üzerinde duracağımız husus, Müslümanların bu iki maddeyle ilişkisi olacaktır.

     Her şeyden önce ister toplumsal,ister hukuki,ister siyasal,ister ekonomik olsun hayatın her alanında,(kayıtsız şartsız her alanında) bir Müslümanın temel referansı,İslam’ın  vaaz ettiği değerler olmalıdır.Kayırsız şartsız her alanda bu olmalıdır,çünkü İslam’ın içinde barındırdığı değerler, öncelikle toplumsal yaşamın her bölümüne(siyaset hukuk,ekonomi vb.) salık verir,hatta emreder.İslam bu açıdan bir kılavuz teşkil eder.Evet,İslam’ın  nükteleri Müslümanlar için bir yandan zorunluluk,bir yandan da mar’uf’u ortaya çıkarır.Buradaki zorunluluk emre itaati,mar’uf ise cüz’i mükafatı insana tattırır.Burada önemli olan İslami nasslara Müslümanların bağlılığı veya ne kadar ve  ne oranda cevap verdiğidir.Bu, Müslüman ile İslami nassların karşılıklı ilişkisinden ziyade emre itaati veya emre cevap verme hususu ile ilgilidir.

     İslam’ın  Kur’an ve sünnet üzerine bina edildiğini biliyoruz.Fakat Müslümanların bu iki temel konuda da  tatbik sıkıntısı çektiği aşikar.Bu sıkıntının(tatbik sıkıntısı) toplumsal yaşamda tezahürünü görmek çok kolay, çünkü bu durum artık olağan karşılanmaya başlanıyor.Neyse, biz sadece bu tatbik sıkıntısını, yine İslami değerlerin zapt-ü rapt  edeceğini belirtip,bu konuya başka zaman değinmek arzusuyla,İslam’ın iki temel kaynağının toplumsal yaşamla ilişkisine kısaca bir bakalım.

     Evet,toplumsal yaşamı ve özelliklede bireyin toplumsal yaşamdaki yerini belirleyen temel kaynağımız sünnettir.Sünnet bireyin, sair kişilerle(toplum veya birey)ilişkilerini düzene koyan,toplumsal barış ve huzuru ve aynı zamanda,toplumun ve bireyin tekamülünü sağlayan önemli mefhumlardan biridir.Sünnetin temeline bakacak olursak,orada da ahlak vardır.Zaten sünnet de,ahlaktan neşet etmiştir.Sünnet,(temelinde Kur’an ahlakı var)toplumun tüm alanlarına sirayet ederse,(en azından Müslümanların bunu yapması gerekir.)intizam ve huzur sağlanır.Bu kavram,yani sünnet(ahlak temelli)yaşamın sosyolojik boyutu,yani içtimai(toplumsal)boyutu.Sünnetin çok çetrefilli bir yanı da yok.Temel prensipler çerçevesinde hayata tatbiki,kanaatimce bütün toplumsal huzursuzlukların panzehiridir.

     İkinci temel referansımız Kur’an-ı Kerim’dir.Sünnetin temelinde ahlak olduğu gibi,Kur’an’ın temelinde de  önemli bir kavram vardır.Bu önemli kavram “düşünmektir”.Evet,Kur’an ayetleri insanı düşünmeye ve düşünceye sevkeder.Bunun sonucunda insan, fikri tekamülü gerçekleştirir.Nasslar(ayetler),insanın düşünce ufkunu açtığı,hakikati yudumlamaya başladığı eşsiz ve tükenmez bir kaynaktır.Kur’an,insana düşünmeyi öğretir.Bunun altında da Hakikat yatar.İşte bunun için düşünmeyi öğretir kur’an bize.Evet, sünnetin temelinde “ahlak” varsa,Kur’an-ı Kerim’in temelinde de “düşünme”vardır kanaatimce.Peki neden düşünme?Düşünmenin insana faydası sayılamayacak kadar çoktur belki ama,ben ikisini belirteyim.İlki,insan düşünerek,fikri tekamülü gerçekleştirir,yani aklını kullanarak ortaya bir şey koyar.İşte bugün bilimsel ve teknolojik gelişmelerin altındaki sebep budur,yani düşünme endeksli akıl yürütme faaliyeti sonucu insan,bilim ve teknolojide belirli bir yere kadar gelişim gösterdi.Bu,durumun seküler boyutu.İkincisi ise,düşünen insan hakikatı bulur ve tefekkür eder.Tefekkür ederek, imanını tecdid eder.Bu da durumun manevi boyutudur.Yani düşünme hem dünyevi,hem de uhrevi bir boyutu olan bir faaliyettir.Düşünmeye ise bu işin entelektüel boyutu da denebilir.Düşünme,bize aslında dünyevi kalkınma ve uhrevi saadeti sunan muhteşem bir akli fonksiyondur.Ve en önemlisi bunu bize emreden de ve öğreten de Kur’an’dır.Kur’an’ın bu emrine itaat ederek de hem dünyayı, hem de ahiretimizi güzelleştirebiliriz.Bu bir anahtar,onun açacağı  kapıda belli.O zaman sadece o anahtarı kullanacak insan lazım.Evet,düşünen bir insan…

      Evet,başta da belirttiğimiz gibi,insan 2 farklı yol izler.Ya çıkar(nefis)odaklı bir hayat anlayışı,ya da değerler odaklı bir hayat anlayışını benimser.Evet insanız,bazen ayağımız sürçer düşebiliriz,fakat onun merhemini de yine değerlere sarılmakta buluruz,bulmalıyız.Değerler dediğimiz şeyler, Müslüman için Kur’an ve sünnet.Bu değerleri her Müslüman yaşamalı ve yaşatmalı.Ama önce yaşamalı!Çıkar(nefis)odaklı bir hayat anlayışı günümüzde apaçık ortada.Buna “dur!”diyecek de değerlerdir.Biz,ortaya bir perspektif koyduk.İdeal bir yaşam.Bu bir müslümanın hayat anlayışından ziyade bütün insanları içine alan geniş bir perspektif.Biz Küresel barış vizyonu ortaya koyuyoruz .Evet,dünya savaş,açlık,kıtlık,zulüm vb. sıkıntılar çekiyor ve buna bir çözüm bulunmuyor.Neden?Çünkü dünyada siyasette sözü geçenler çıkar(nefis)odaklı bir politika izliyor da bunun için!Biz şimdilik siyaset konusuna girmeyeceğiz(aslında yazılarımızın özünü siyaset oluşturuyor),biz Kur’an ve sünnet ile dünyayı ilhak edeceğiz!Evet,bizim mefkuremiz budur!Bunun bütün dünyaya sirayetinin yolu  konusu uzun olması sebebiyle başka bir yazıya bırakalım.Özetle:Kur’an ve sünnet ışığında bir hayat yaşamayı asgari düzeyde de olsa gerçekleştirmek gerekir bir Müslüman için.Bunu tüm insanlığa yayma(tebliğ)işinin metodolojisini sünnet ve Kur’an öğretiyor.Tebliğin derinlemesine incelenmesine,yani dünyanın tamamına bu işin(tebliğin)yayılması konusunu bir daha ki yazıda tetkik edeceğiz.   AHMET HAMDİ TÜRKEŞ